- Referat to krótki wykład. Twoim zadaniem jest zgłębienie jakiegoś tematu i ustne zaprezentowanie go przed pozostałymi uczestnikami i kadrą seminarium. Powinien trwać 10-15 minut.
- Referat powinien zaciekawić audytorium. Nie rób referatu z zagadnienia, które wszyscy świetnie znają. Wybierz temat, który interesuje przede wszystkim Ciebie. Przygotowanie do referatu to doskonała okazja do pogłębienia swojej wiedzy, a zawsze lepiej odbiera się mówcę, dla którego referat jest bardziej: „O rany, to takie fajne, że muszę to wam powiedzieć!” niż: „Tak, możecie spać, wiem, że to nudne”.
- Referat nie bierze się z kosmosu, tylko ze źródeł. Niektórzy mogą krzywo patrzeć na bibliografię ograniczającą się do jednego artykułu z Wikipedii. Sięgnij do książek, czasopism popularnonaukowych, bardziej specjalistycznych stron internetowych (polecamy Astronet). Na Wikipedii cenne źródła można znaleźć na dole, w bibliografii artykułów. Istnieje kilka stylów cytowania stosowanych w literaturze naukowej (np. APA, MLA) i przykłady cytowań w każdym z tych systemów można dość łatwo znaleźć w internecie. Polecamy, aby w referatach stosować któryś z tych stylów konsekwentnie. poniżej są przykłady w systemie APA. Taką bibliografię można wygenerować w google docs przez Narzędzia → Cytaty, wyszukując źródło albo po linku albo po numerze ISBN. Dostępne są też liczne generatory bibliografii online (np. Free Citation Generator: APA, MLA & Chicago Style—QuillBot AI), dzięki czemu nie trzeba pisać tego ręcznie.Pamiętaj, aby bibliografia była czytelna na Twojej prezentacji. Jest ona tam między innymi po to, aby publiczność mogła zapoznać się ze źródłami, w których korzystałeś.
- Referat nie ma wyczerpywać 100% Twojej wiedzy z danego tematu. Przygotuj się na więcej, niż powiesz — czekają Cię pytania wnikliwych słuchaczy.
- Referat to nie wymienienie listy luźno związanych faktów. Postaraj się, aby Twoje wystąpienie miało ręce i nogi — zaplanuj dokładnie całe wystąpienie tak, żeby było spójne i logiczne.
- Referat to nie wypracowanie. Lepiej jest nie przygotowywać treści całego wykładu na papierze, ale konieczny jest krótki plan, który pomaga zachować odpowiednią kolejność omawianych tematów i w którym można też zaznaczyć ważniejsze fakty, np. dane liczbowe lub daty. Referat w całości przeczytany z kartki będzie odebrany dużo gorzej niż swobodnie opowiedziany. Możesz mieć przy sobie wszystkie potrzebne notatki, ale koniecznie uporządkuj je przed referatem, żeby nie tracić czasu na przerzucanie sterty papierów.
- Referat może być wzbogacony prezentacją multimedialną. Jeśli korzystasz z takowej, pamiętaj, że nie powinna być przeładowana — nie ma sensu wyświetlać na ekranie tego, co właśnie mówisz, a animacje i efekty specjalne raczej odwracają uwagę słuchaczy i trzeba ich używać z wielkim umiarem. Prezentacja powinna zawierać mapy, wykresy, schematy lub ilustracje, czyli to, czego nie można przekazać słowami. Można też wyświetlić (dużą, wyraźną czcionką) główne tezy i wnioski Twojego wystąpienia.
- Referat nie jest dla ściany, tylko dla ludzi. Mów głośno, wyraźnie i w stronę słuchaczy.
- Referat nie jest nieograniczony w czasie. Nie powinien być krótszy niż 10 minut, ale po 15 minutach zaczniemy Ci dawać znać, żebyś powoli zbliżał(a) się do końca. Chcemy, aby w 20 minutach zmieścił się referat oraz pytania publiczności. Ale nie myśl, że przeciągnięcie referatu odpowiednio długo zwolni Cię z konieczności odpowiadania na nie…
- Referat nie od razu jest idealny. Przećwicz go — przed lustrem, rodzicami, rodzeństwem albo znajomymi. Jeśli w trakcie referatu będziesz tłumaczyć zawiłe kwestie — tym bardziej cenne będzie sprawdzenie na kimś, czy potrafisz to jasno wyjaśnić. Podczas próby referatu warto też zmierzyć sobie czas.
- Referat jest ważny. Nie olewaj tej sprawy, bo sednem wszystkich kolejnych klubowych spotkań będzie właśnie współzawodnictwo w ramach sesji referatowej. To jest Twoja okazja, aby się pokazać (i zdobyć fajne nagrody), ale także nabrać doświadczenia w sztuce publicznych wystąpień (która z pewnością Ci się przyda).